نزدیکی به ایران، شباهت‌های فرهنگی و تبلیغات گسترده، دلیل اصلی مهاجرت ایرانیان به ترکیه بوده ولی آیا با وجود تورم اقتصادی و مشکلات سیاسی زیاد، ترکیه برای مهاجرت ایرانیان گزینه مناسبی است؟ به عنوان کسی که تجربه مهاجرت به ترکیه و کشورهای اروپایی رو داره، پاسخ به این سوال از نظر کارشناسی من ساده است، خیر! ترکیه آخرین کشوری است که برای مهاجرت باید انتخاب کنید. مشکلات داخلی اقتصادی و سیاسی در کنار نبود آینده مشخص، مهاجرت به ترکیه را بیشتر از هر چیزی یک رویای باطل می‌کند. در عوض، اروپا تحت تاثیر ثبات اقتصادی و سیاسی در کنار برنامه‌های بلند مدت برای مهاجرین، گزینه بهتری بوده که آینده فرزندان را نیز تضمین می‌کند. حالا پیش رو قصد داریم تمامی نکات کلیدی در مورد مهاجرت به ترکیه یا اروپا را ارزیابی کرده و کمک کنیم تا دید بهتری نسبت به آینده خود داشته باشید.
| موضوع مقایسه | ترکیه | اروپا (کشورهای اتحادیه) |
| نوع ویزا و اقامت | اقامت توریستی، کاری، تحصیلی یا از طریق خرید ملک (با مبلغ حداقل ۲۰۰ هزار دلار برای اقامت) | ویزاهای کاری، تحصیلی، استارتاپ، سرمایه‌گذاری و بلوکارت؛ هر کشور شرایط خاص دارد |
| هزینه زندگی ماهانه | حدود ۷۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار برای یک نفر در شهرهای بزرگ مثل استانبول | از ۱۲۰۰ تا ۲۵۰۰ یورو بسته به کشور (آلمان، فرانسه، هلند و…) |
| درآمد متوسط ماهانه | حدود ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار بسته به شغل | بین ۲۵۰۰ تا ۴۵۰۰ یورو برای مشاغل تخصصی |
| نرخ بیکاری | حدود ۸٪ | بین ۴ تا ۶٪ (در کشورهای پیشرفته‌تر مانند آلمان و هلند پایین‌تر است) |
| کیفیت زندگی و خدمات اجتماعی | متوسط رو به بالا؛ با اختلاف طبقاتی محسوس | بالا؛ با بیمه درمانی، خدمات آموزشی و رفاه اجتماعی گسترده |
| زبان رسمی و شرایط کاری | نیاز به تسلط به زبان ترکی برای اشتغال رسمی | بسته به کشور مقصد (انگلیسی، آلمانی، فرانسوی یا سوئدی) |
| امکان اقامت دائم و تابعیت | اقامت دائم پس از ۵ سال زندگی قانونی، تابعیت پس از ۷ سال | معمولاً اقامت دائم پس از ۵ سال کار و پرداخت مالیات، تابعیت بین ۵ تا ۸ سال |
| مزایا | هزینه پایین‌تر زندگی، نزدیکی فرهنگی به ایران، دسترسی آسان‌تر | درآمد بالا، امنیت شغلی، امکان کار تخصصی و اقامت دائم پایدار |
| چالش‌ها | نوسان اقتصادی، تورم بالا، محدودیت فرصت‌های شغلی تخصصی | سخت‌گیری در مدارک، آزمون‌های زبان و معادل سازی مدرک |
| مناسب برای چه افرادی؟ | مناسب برای افرادی با بودجه محدود یا علاقه‌مند به تجارت منطقه‌ای | مناسب برای متخصصان، پزشکان، کارآفرینان و دانشجویان بین‌المللی |
مزایا و معایب مهاجرت به ترکیه در مقایسه با اروپا
تعداد زیادی از ایرانیان با دیدن فیلم‌ها و سریال‌های ترکیه‌ای، دنیایی در ذهن خود ایجاد کرده اند که تصور می‌کنند این کشور بهشت آرزوهای آنهاست. وقتی به صورت دقیق شرایط ترکیه را ارزیابی کنیم، متوجه می‌شیم با وجود نزدیکی فرهنگی به ایران، ترکیه به دلیل شرایط اقتصادی و سیاسی نامشخص، بزرگترین اشتباه مهاجرتی به حساب می‌آید. شاید نزدیکی به ایران مزیت بزرگی باشد، ولی وقتی ثبات اقتصادی کشورهای اروپایی مانند بلغارستان و پرتغال ارزیابی می‌کنیم، بدون شک باید مهاجرت به ترکیه را بزرگترین اشتباه قلمداد کنیم که دلیل اصلی مهاجرت معکوس تعداد زیادی از افراد نیز به حساب می‌آید.
| مورد مقایسه | ترکیه | اروپا |
| مزایا | هزینه زندگی و اجاره پایین‌تر
نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی به ایران روند آسان‌تر دریافت اقامت موقت فرصت سرمایه گذاری با مبلغ کمتر |
درآمد و امنیت شغلی بالاتر
سیستم درمانی و آموزشی پیشرفته امکان دریافت اقامت دائم و تابعیت پایدار استاندارد بالای زندگی و رفاه اجتماعی |
| معایب | نوسان اقتصادی و تورم بالا
محدودیت فرصت‌های کاری تخصصی ثبات کمتر در قوانین اقامت |
سخت‌گیری در معادل‌سازی مدارک
هزینه بالای زندگی در شهرهای بزرگ نیاز به زبان رسمی هر کشور |
| مناسب برای | افرادی با بودجه محدود و هدف اقامت کوتاه مدت یا سرمایه گذاری کوچک | متخصصان، پزشکان، دانشجویان و کارآفرینان با هدف اقامت دائم و شغل تخصصی |
هزینه زندگی، درآمد و مالیات: ترکیه یا اروپا؟
مقایسه مستقیم بین هزینه زندگی و درآمد در ترکیه و اروپا بزرگترین اشتباهی است که ایرانیان انجام میدن. در اولین قدم باید در نظر داشته باشید از دید اقتصادی، تفاوت میان ترکیه و اروپا در سطح درآمد، مالیات و قدرت خرید، کاملاً محسوس است. میانگین درآمد در ترکیه حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار در ماه است، در حالی که در کشورهای اروپایی مانند آلمان، فرانسه یا هلند، این رقم به ۲۵۰۰ تا ۴۵۰۰ یورو می‌رسد. هرچند هزینه زندگی در ترکیه پایین‌تر است، اما به دلیل تورم بالا و نوسان ارزش لیر، بخش بزرگی از درآمد، صرف هزینه‌های ضروری می‌شود و قدرت پس‌انداز کاهش می‌یابد. در اروپا با وجود مالیات بالاتر، به دلیل ثبات اقتصادی، پوشش کامل بیمه درمانی و خدمات اجتماعی گسترده، کیفیت زندگی و امنیت مالی بالاتر است. به طور کلی، برای افرادی با مهارت تخصصی و هدف اقامت پایدار، اروپا گزینه‌ای سودآورتر و پایدارتر نسبت به ترکیه محسوب می‌شود.
تأثیر زبان، معادل سازی مدارک و آزمون‌ها در انتخاب مقصد
شاید بزرگترین مزیت مهاجرت به ترکیه نزدیکی فرهنگی و زبان آذری با ترکیه استانبولی است که ایرانیان این کشور را برای مهاجرت انتخاب کنند. تحت تاثیر همین نزدیکی است که دانشگاه‌های ترکیه مدارک ایرانیان را بدون نیاز به معادل سازی قبول کرده و جهت حضور در دانشگاه‌ها تنها الزام مورد نیاز را حضور در آزمون Yos یا Ales معرفی کرده اند. داستان مهاجرت به اروپا تا حد زیادی تغییر کرده، تو بحث مهاجرت از طریق استارتاپ به پرتغال، فرانسه، استونی و فنلاند شما نیاز به مدرک زبان انگلیسی ندارید و از نظر فرهنگی هم به خاطر مهاجرت تعداد زیادی از ایرانیان، ارتباط نزدیکی می‌تونید با شرایط کنونی اروپا داشته باشید. ولی تقریباً تمامی اروپا معادل‌سازی و ترجمه مدارک را به صورت الزامی کرده و باید برای این مسئله اقدام کنید.
امکانات اجتماعی، بیمه و رفاه در ترکیه و کشورهای اروپایی
در کشورهای اروپایی، نظام رفاهی و بیمه‌ای بر پایه عدالت اجتماعی و حمایت همگانی طراحی شده است. تقریباً همه شهروندان و مهاجران قانونی از بیمه درمانی اجباری، حقوق بازنشستگی، مرخصی زایمان، بیمه بیکاری و آموزش رایگان برخوردارند. در کشورهایی مانند آلمان و فرانسه، حتی خدمات دندانپزشکی، مراقبت از کودکان و کمک هزینه اجاره خانه نیز از طریق بیمه‌های دولتی یا مکمل پوشش داده می‌شود. در مقابل، ترکیه اگرچه طی سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری در سیستم سلامت داشته، اما هنوز سطح خدمات اجتماعی و پوشش بیمه آن در مقایسه با اروپا محدودتر است. بیمه درمانی عمومی در ترکیه بیشتر هزینه‌های اولیه را پوشش می‌دهد و برای خدمات تخصصی یا بیمارستان‌های خصوصی باید هزینه جداگانه پرداخت شود. به طور کلی، اروپا در زمینه رفاه اجتماعی و امنیت اقتصادی، ساختار بسیار گسترده‌تر و با‌ثبات‌تری نسبت به ترکیه دارد و همین مسئله یکی از دلایل اصلی مهاجرت نیروی کار و کادر درمان به کشورهای اروپایی است.
شرایط ویزا و اقامت کاری در ترکیه در مقابل کشورهای اروپایی
یکی از دلایلی که مهاجرت کاری به ترکیه در ۵ سال اخیر بین ایرانیان محبوب شده، فرایند ساده‌ای است که دولت ترکیه در نظر گرفته. ایرانیان با داشتن پیشنهاد شغلی از کارفرماهای ترکیه، این فرصت را دارند تا یک سال در این کشور اقامت داشته و به عنوان کارمند یا نیروی کار تخصصی مشغول به کار شوند. نکته کلیدی، تایید وزارت کار و رفاه اجتماعی ترکیه است که تقریباً تمامی این فرایند دو هفته طول می‌کشد. با وجود راحتی این فرایند، امنیت شغلی و حمایت از مهاجرین در پایین‌ترین سطح ممکن قرار داشته و حتی ممکن است بعد از دو هفته، کارفرما شما را اخراج کند. دقیقاً نقطه مقابل این مسئله اروپا است که فرایند جذب نیروی کار خارجی بسیار زمانبر و دشوار بوده و ممکن است حتی تا چهار ماه نیز این فرایند طول بکشد. در عوض، شما با حضور در شرکت‌های اروپایی امنیت شغلی بسیار بالایی دارید و حق و حقوق نیروی کار مهاجر دقیقاً مشابه شهروندان کشورهای اروپایی می‌باشد.
کیفیت زندگی و شاخص‌های رفاه در ترکیه در مقایسه با اروپا
شاید صحبت‌ها و تجربیات افراد، شما را گمراه کند، ولی زمانی که به اعداد ارائه شده از مراجع مختلف نگاه می‌کنیم، به درستی نشان می‌دهد سطح کیفیت زندگی در ترکیه و اروپا تفاوت قابل توجهی دارد. بر اساس گزارش سال ۲۰۲۴ سازمان OECD، میانگین شاخص کیفیت زندگی در اروپا حدود ۷.۵ از ۱۰ و در ترکیه ۵.۸ از ۱۰ ارزیابی شده است. کشورهای اروپایی در زمینه‌هایی مانند امنیت شغلی، کیفیت خدمات درمانی، آموزش رایگان، ثبات اقتصادی و آزادی‌های اجتماعی، عملکرد بسیار بالاتری دارند. در حالی که ترکیه در سال‌های اخیر پیشرفت‌هایی در زیرساخت شهری و حمل و نقل داشته، اما نوسان اقتصادی، تورم بالا و محدودیت در فرصت‌های شغلی تخصصی همچنان بر کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارد. به طور میانگین، در اروپا ساعات کاری کوتاه‌تر، مرخصی‌های سالانه بیشتر و حمایت روانی و اجتماعی قوی‌تر از کارکنان وجود دارد. بنابراین، اگرچه ترکیه از نظر فرهنگی، آب‌وهوا و هزینه زندگی برای بسیاری جذاب است، اما در مقیاس رفاه و پایداری اجتماعی، کشورهای اروپایی جایگاه بالاتری در جذب نیروی متخصص و تضمین آینده‌ی خانوادگی دارند.
بهترین کشورهای اروپایی برای مهاجرت به‌جای ترکیه در سال ۲۰۲۵
حالا متوجه شدیم ترکیه بهترین مقصد مهاجرتی شما نیست. ولی کدام یک از کشورهای اروپایی شرایط ایده‌آلی را برای ایرانیان در نظر می‌گیرند؟ ما با توجه به داده‌های مهاجرتی و سطح کیفیت کشورهای اروپایی، به این نتیجه رسیدیم که از میان تمامی گزینه‌ها پرتغال و آلمان شرایط فوق العاده مهاجرتی ارائه کرده اند. ولی به غیر از این موارد، گزینه‌های دیگری نیز می‌تواند انتظارات شما را برآورده کند. پیش رو برخی از بهترین کشورها را به صورت معرفی می‌کنیم.
| کشور | مزایا و ویژگی‌ها | نوع ویزا یا مسیر اقامت | مناسب برای |
| آلمان | کمبود نیروی کار در بخش درمان، مهندسی و فناوری / بازار کار پایدار / حمایت اجتماعی قوی | ویزای Blue Card یا اقامت کاری تخصصی | پزشکان، پرستاران، مهندسان و متخصصان IT |
| پرتغال | هزینه زندگی پایین‌تر / مسیرهای متنوع اقامت (کاری، استارتاپ، سرمایه‌گذاری) / آب و هوای معتدل | ویزای کاری، استارتاپ ویزا یا D7 برای فریلنسرها | کارآفرینان، خانواده‌ها، فریلنسرها |
| مجارستان | هزینه پایین زندگی و تحصیل / مالیات کم / فرصت برای مشاغل فنی و درمانی | ویزای کاری یا تحصیلی اتحادیه اروپا | نیروهای درمانی، فارغ‌التحصیلان و متخصصان IT |
| فنلاند | نظام درمانی و آموزشی پیشرفته / نیاز بالا به پرستار و پزشک / امنیت و رفاه بالا | ویزای کاری و اقامت دائم پس از ۵ سال | پرستاران، پزشکان و خانواده‌ها |
| هلند | نرخ بیکاری پایین / درآمد بالا / تعادل عالی بین کار و زندگی / جامعه چندفرهنگی | ویزای کاری یا Highly Skilled Migrant Visa | متخصصان درمان، مالی، فنی و پژوهشی |
چطور اپلاییکا از مرحله مشاوره تا اقامت در کنار شماست؟
ما در اپلاییکا با در نظر گرفتن شرایط مختلف سیاسی و اقتصادی، بهترین گزینه را بر اساس رزومه کاری و انتظاراتی که از آینده دارید، معرفی می‌کنیم. به منظور اینکه بتوانید آینده بهتری برای خود رقم بزنید، ما مشاوره‌های رایگان در نظر گرفته‌ایم تا اطلاعات به روز خود را برای تمامی ایرانیان ارائه کنیم. البته ما تنها به مشاوره بسنده نمی‌کنیم و از آماده سازی مدارک تا استقرار کامل در کشورهای اروپایی همراه شما هستیم. با اپلاییکا، نیاز نیست نگران فرایند مهاجرت باشید. تنها مدارک را در اختیار ما قرار می‌دهید و از آن نقطه به بعد منتظر اخذ ویزا و رزرو بلیط هواپیما باشید.
حتما بخوانید:
کم هزینه ترین کشور برای مهاجرت
